TS EN ISO 45001 - İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi
TS EN ISO 45001:2018 - İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi (İSGYS)
Nedir?
TS EN ISO 45001, çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumaya yönelik, uluslararası bir iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi standardıdır. Bu standart, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek, güvenli bir çalışma ortamı sağlamak ve İSG performansını sürekli iyileştirmek amacıyla geliştirilmiştir.
İlk olarak 2018 yılında yayınlanmış, daha önce kullanılan OHSAS 18001 standardının yerini almıştır.
Amacı Nedir?
- Çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak
- İş kazalarını ve meslek hastalıklarını azaltmak
- Riskleri sistematik şekilde belirleyip kontrol altına almak
- Yasal ve diğer yükümlülüklere uygunluğu sağlamak
- Güvenli bir iş kültürü oluşturmak
Temel Unsurlar ve Prensipler
ISO 45001, risk temelli düşünceyle çalışır ve aşağıdaki temel unsurlara dayanır:
- Tehlikelerin tanımlanması
- Risk ve fırsatların değerlendirilmesi
- Kontrol önlemlerinin planlanması ve uygulanması
- Çalışan katılımı ve danışma
- Sürekli iyileştirme
️ Standardın Madde Yapısı (Yüksek Düzey Yapı / HLS)
|
Madde No |
Başlık |
Açıklama |
|
1 |
Kapsam |
Standardın genel uygulama alanı |
|
2 |
Atıf yapılan standartlar |
İlgili diğer ISO standartları |
|
3 |
Terimler ve tarifler |
Kavramlar ve tanımlar |
|
4 |
Kurumun Bağlamı |
İç ve dış faktörlerin belirlenmesi, ilgili taraflar, İSGYS kapsamı |
|
5 |
Liderlik ve Çalışan Katılımı |
Üst yönetimin rolü, İSG politikası, çalışan katılımı |
|
6 |
Planlama |
Risk ve fırsatlar, yasal yükümlülükler, İSG hedefleri |
|
7 |
Destek |
Kaynaklar, yetkinlik, farkındalık, iletişim, dokümantasyon |
|
8 |
Operasyon |
İş sağlığı ve güvenliği risklerinin kontrolü, acil durumlara hazırlık |
|
9 |
Performans Değerlendirme |
İzleme, ölçme, analiz, iç denetim, yönetimin gözden geçirmesi |
|
10 |
İyileştirme |
Olayların değerlendirilmesi, düzeltici faaliyetler, sürekli iyileştirme |
️ Kurulum Aşamaları (Kısaca):
- Kuruluşun mevcut durum analizi yapılır (riskler, fırsatlar, yasal yükümlülükler vs.)
- İSG Politikası ve hedefleri belirlenir
- Risk değerlendirmesi ve kontrol önlemleri planlanır
- Görevler, sorumluluklar ve iletişim kanalları tanımlanır
- Eğitimler ve farkındalık çalışmaları yapılır
- Dokümantasyon hazırlanır (prosedürler, talimatlar, planlar vb.)
- Uygulama, izleme ve iç denetim yapılır
- Yönetimin gözden geçirmesiyle sistem sürekli iyileştirilir
Belgelendirme Süreci
- Belgelendirme kuruluşu seçilir (akredite olmalı)
- Saha denetimi yapılır
- Uygunsuzluklar varsa düzeltilir
- Belge 3 yıl geçerli olur, yılda 1 kez gözetim denetimi yapılır
Faydaları Nelerdir?
|
Fayda |
Açıklama |
|
️ Çalışan Güvenliği |
İş kazaları ve hastalıklar azalır |
|
Farkındalık |
Tüm personelde güvenlik kültürü oluşur |
|
️ Yasal Uyum |
Mevzuat ve yükümlülüklere uyum sağlanır |
|
Maliyet Azalması |
İş kazası kaynaklı kayıplar düşer |
|
Kurumsal İtibar |
Toplum ve müşteriler nezdinde güven artar |
|
İhale Avantajı |
Kamu ve özel sektör ihalelerinde tercih sebebi |
ISO 9001 ile ISO 45001’in Farkı Nedir?
|
Özellik |
ISO 9001 |
ISO 45001 |
|
Konu |
Kalite Yönetim Sistemi |
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi |
|
Odak Noktası |
Müşteri memnuniyeti, ürün/hizmet kalitesi |
Çalışan güvenliği, iş kazalarının önlenmesi |
|
Temel Prensip |
Süreç yönetimi, iyileştirme |
Risk yönetimi, tehlike kontrolü |
|
Hedef Kitlesi |
Müşteriler ve diğer ilgili taraflar |
Çalışanlar ve diğer ilgili taraflar |